Sevme Sanatı: Sevmek Bir Maharet midir? Erich Fromm’un “Sevme Sanatı” isimli yapıtı, aşkın sadece bir his olmadığını, birebir vakitte öğrenilmesi ve geliştirilmesi gereken bir marifet olduğunu savunur. Fromm’a nazaran sevgi, anlık bir heyecan ya da bizatihi ortaya çıkan bir his değil, emek isteyen bir sanattır. Pekala, sahiden sevmek bir marifet midir? Şayet öyleyse, bu beceriyi nasıl geliştirebiliriz? Fromm, çağdaş insanın sevgiyi çoklukla tüketim odaklı bir anlayışla ele aldığını söyler. Birini sevmenin, bir eseri satın almak üzere, ferdi tatmin sağlayan bir tecrübe olarak görüldüğünü söz eder. Halbuki ona nazaran sevgi, fedakârlık, ilgi, sorumluluk, hürmet ve bilgi gerektiren faal bir süreçtir. Gerçek sevgi, insanın kendi olgunlaşma süreciyle direkt ilişkilidir. Kendi iç dünyasını tanımayan, yalnız kalmaktan korkan yahut sevgiyi yalnızca almak olarak gören bir birey, sevmekte de zorlanacaktır. Bu noktada, Fromm sevginin dört temel tipinden bahseder: kardeşçe sevgi, anaç sevgi, erotik sevgi ve kendini sevme. Tüm bu sevgi biçimleri, sağlıklı bir bireyin iç dünyasında istikrarlı bir biçimde var olmalıdır. Bilhassa kendini sevme kavramı, bencillikle karıştırılmamalıdır. Fromm’a nazaran sağlıklı bir insan, kendini sevmeden diğerini da sevemez, zira sevgi lakin paylaşılabilen bir olgudur. Sevgi bir maharet ise, tıpkı öbür marifetler üzere pratik yapılarak geliştirilebilir. Empati kurmak, dinlemeyi öğrenmek, sabırlı olmak ve karşımızdaki insanı olduğu üzere kabul etmek, bu beceriyi güçlendiren ögelerdir. Lakin günümüz dünyasında süratle tüketilen ilgiler, bu pratiği zorlaştırmaktadır. Bir insanın gerçek sevgiye ulaşması için öncelikle kendi içsel seyahatine çıkması, duygusal olgunluğunu artırması gereklidir. Bir terapistin bakış açısından sevgi, bireyin erken tecrübelerinden beslenen, vakitle şekillenen ve geliştirilebilen bir kapasitedir. Çocuklukta kurulan bağlar, bireyin ilerleyen omurundaki sevme biçimini direkt tesirler. Sağlıklı ve doyumlu alakalar kurabilmek için bireyin öncelikle kendi duygusal muhtaçlıklarını anlaması, geçmişten gelen yaralarını onarması ve kendine şefkat gösterebilmesi gerekir. Sevmek, sadece içgüdüsel bir his değil, farkındalıkla geliştirilen bir sanattır. Bu perspektiften bakıldığında, “Sevme Sanatı” sadece bir kitap değil, hem kişisel farkındalık hem de terapötik süreçler için güçlü bir rehberdir.
