Panik Atak Nedir?
Panik atak, apansız başlayan, ağır bir kaygı ya da dert duygusudur. Birçok fizikî belirtisi vardır: kalp çarpıntısı, titreme, terleme, baş dönmesi ve nefes almakta zahmet çekme üzere. Bazen, bir kişi panik atak geçirdiğinde vefat korkusu bile yaşayabilir. Birçok insan, birinci panik atak tecrübesini yaşadığında kendini kaybolmuş ya da denetimden çıkmış hissedebilir. Bu belirtiler hayli korkutucu olabilir, bu yüzden kişi bir daha panik atak geçirmemek için toplumsal ortamdan kaçınmaya başlayabilir.
Depresyon Nedir?
Depresyon ise, daima bir hüzün hali, ilgi kaybı, ümitsizlik ve değersizlik hisleridir. Kişi, sevincini kaybeder, hayattan zevk alamaz ve bazen günlük işlerini yapmak bile zorlaşır. Depresyonun, bedende fizikî tesirleri de olabilir: uyku problemleri, iştah kaybı yahut çok yemek yeme, güç düşüklüğü ve konsantrasyon zorluğu üzere. Bazen depresyon, bir olayın sonucu olarak ortaya çıkar; bazen ise uzun müddet devam eden dert ve gerilimin birikmesiyle başlar.
Panik Ataklar ve Depresyon Bir Ortada Neden Görülür?
Panik atak ve depresyonun sıkça bir ortada görülmesinin birkaç nedeni var. Birincisi, her iki bozukluğun da anksiyete ile yakından bağlı olması. Panik ataklar çoklukla apansız gelen ağır korkularla başlar. Şayet bu korku daima hale gelir ve kişi panik ataklarından korkmaya başlarsa, birtakım durumlardan kaçınmaya başlar ve bu da depresyona yol açabilir. Yani, bir insan daima olarak dertten ötürü berbat hissetmeye başlarsa yahut kaçınma davranışları artarsa, bu ruh halinin düşmesine ve depresyonun gelişmesine neden olabilir.
Diğer taraftan, depresyon yaşayan bir kişi de daha kolay panik atak geçirebilir. Depresif hisler, zati sıkıntı durumda olan bir zihni daha da zorlayabilir. Bir kişi umutsuz ve bedelsiz hissettiğinde, panik ataklar daha kolay tetiklenebilir. Yani, depresyon da bir panik atak sürecini tetikleyebilir.
Panik Ataklar ve Depresyonun Birbirini Etkilemesi
Panik ataklar ve depresyon bir ortada olduğunda, ikisi de birbirini besler. Yani, panik ataklar kişiyi toplumsal hayattan uzaklaştırabilir, bu da depresyonu derinleştirebilir. Toplumsal izolasyon, depresif kanıları güçlendirir ve kişi, kendisini daha da yalnız hissedebilir. Bunun sonucunda da panik atakların sıklığı artabilir. Bu çeşit bir kısır döngüye girmek çok kolaydır.
Örneğin, bir kişi birinci kere panik atak geçirdiğinde, “Bunu neden yaşadım? Bir şeyler yanlış mı?” üzere sorular sorar ve telaşı artar. Vakitle kaçınma davranışları da görüldüğünde bu durumda depresyonu tetikleyebilir. Depresyon ise kişinin umutlarını kaybetmesine ve olumsuz fikirlere saplanmasına neden olabilir, bu da daha fazla korkuyu beraberinde getirir.
Panik Ataklar ve Depresyonla Başa Çıkma Yöntemleri
Panik ataklar ve depresyon bir ortada görüldüğünde, tedavi süreci biraz daha zorlaşabilir. Fakat yanlışsız yaklaşımla bu durumun üstesinden gelmek mümkündür.
-
Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT): BDT, hem panik atakların hem de depresyonun tedavisinde epeyce tesirlidir. Bu terapi tipi, kişinin olumsuz kanılarını fark etmesine ve bu kanıları daha sağlıklı niyet biçimleriyle değiştirmesine yardımcı olur. Panik ataklar için, “Benim kalbim neden çarpıyor? Mevt riski var mı?” üzere kaygıların mantıklı bir halde sorgulanması sağlanır. Depresyon içinse, kişinin öz-değerini yine keşfetmesine yardımcı olunur.
-
İlaç Tedavisi: Antidepresanlar ve anksiyolitik ilaçlar, depresyon ve panik atakların tedavisinde sıklıkla kullanılır. Bu ilaçlar, beyindeki kimyasal dengesizlikleri düzeltmeye yardımcı olmaktadır. Lakin ilaç tedavisi her vakit tek başına kâfi olmayabilir, bu yüzden terapi ile birlikte kullanılması daha tesirli olmaktadır.
-
Yaşam Biçimi Değişiklikleri: Tertipli idman yapmak, sağlıklı bir uyku sistemi kurmak ve istikrarlı beslenmek, ruh halimizi güzelleştirebilir. İdman, endorfin ismi verilen ve ruh halini düzgünleştiren kimyasalların salınımını artırır. Ayrıyeten, güne erken başlamak ve küçük gayeler koymak depresif fikirleri azaltabilir.
-
Farkındalık ve Meditasyon: Meditasyon ve mindfulness (farkındalık) teknikleri, hem depresyon hem de panik ataklar için yararlıdır. Bu teknikler, bireye anı yaşama, kaygılardan ve korkulardan uzaklaşma yeteneği kazandırır. Sistemli olarak yapılan meditasyon, zihnin sakinleşmesine ve gerilimi azaltmasına yardımcı olabilir.
Sonuç olarak, panik ataklar ve depresyon, birlikte yaşandığında hayatı zorlaştıran, lakin gerçek tedavi usulleriyle yönetilebilen bozukluklardır. Her birey farklı bir tecrübe yaşasa da, bilişsel davranışçı terapi, ilaç tedavisi ve ömür şekli değişiklikleri üzere yaklaşımlar bu şiddetli süreçte epey tesirli olabilir. Kişinin gereksinimlerine uygun bir tedavi planı oluşturulduğunda, bu iki bozukluğun tesirleri kıymetli ölçüde hafifletilebilir. Unutulmamalıdır ki, tedavi süreci sabır ve takviye gerektirir; lakin yanlışsız adımlar atıldığında, panik ataklar ve depresyonun üstesinden gelmek mümkündür.
Kendinizi yalnız hissettiğinizde, profesyonel yardım almak her vakit en yanlışsız adımdır. Sağlıklı bir güzelleşme süreci için birinci adımı atmak, hayatınızı yine denetim altına almanıza yardımcı olacaktır.
