OKUL ÖNCESİ PERİYOTTA SIK KARŞILAŞILAN DAVRANIŞ SORUNLARI VE TAHLİL ÖNERİLERİ
Okul öncesi devirdeki akran bağlantıları, omurdaki birinci örnekler olmakla birlikte tüm gelişim alanlarını etkileyebilecek çok değerli fonksiyonlara sahiptir.
Davranış bozukluğu, biyolojik, aile, toplumsal ortam ya da okul üzere faktörlere bağlı olarak ortaya çıkabilir. Bunun yanında,
Ebeveyn reddi
Ebeveyn baskısı
Sağlıksız ya da tutarsız disiplin şekli, ebeveyn ve aile içerisinde uygulanan yanlış tavır ve davranışlar
Bebeklik devrindeki yetersiz bakım
Şiddete maruz kalma
Duygusal bir travma yaşama (boşanma, mevt gibi)
Fiziksel sıhhat problemi
Yetersiz ve istikrarsız beslenme
Kalıtsal faktörler üzere durumlar da davranış bozukluğuna neden olur.
Çocukluk devrinden başlayan davranış bozukluğu bilhassa 5-6 yaş aralığında görülebilir. Çocuklara bu periyotta müdahale edilerek tedavi edilmesi epeyce değerlidir.
Davranış bozukluğu olan çocuklar toplumsal etrafta arbede çıkarma, palavraya başvurma, daima ağlama ve ağlayarak istediğini yaptırma, arkadaşlarına yahut arkadaşlarının eşyalarına ziyan vermek üzere acımasız davranışlar halinde belirtiler ortaya koyduğundan ayırt edilebilir.
Okul öncesinde görülen davranış sorunlarına tahlil önerileri
1. Dikkat Dağınıklığı ve Hiperaktivite
Okul öncesi devirdeki çocuklarda dikkat dağınıklığı ve hiperaktivite, ebeveynlerin sıkça karşılaştığı zorluklardan biridir.
Çocuğunuzun dikkatini toplamasına yardımcı olacak sakin bir öğrenme ortamı sağlayın. Gürültülü yahut dağınık bir ortam, dikkatini dağıtabilir ve hiperaktiviteyi artırabilir.
Açık ve anlayışlı bir irtibat kurarak çocuğunuzun hislerini söz etmesine yardımcı olun.
Parkta ve açık havada akranları ile kurallı çocuk oyunları oynaması için ortamlar hazırlayın. Yönergelere uyması konusunda onu motive edin.
2. Paylaşım Problemleri
Oyuncaklarını yahut vakitlerini paylaşmak konusunda isteksiz olabilirler. Lakin, paylaşım hünerini geliştirmek mümkündür. Bu bahiste sızın tavır ve davranışlarınız kıymetli ve tesirlidir. Çocuğunuz sizin davranışlarınızı kopyalayacaktır.
Çocuğunuza paylaşmanın değerini göstermek için kendi davranışlarınızı modelleyin. Örneğin, aile içinde yahut arkadaş etrafınızda “paylaşıma” örnek olabilecek davranışlarda bulunun. Çocuklarınıza paylaşıma teşvik edici aktiviteler düzenleyin. Birlikte yaptığınız aktivitelerden ortaya çıkan eserleri ikram etmesi için ortamlar hazırlayın.
Çocuğunuz paylaştığında onu takdir edin ve ödüllendirin.
3. Öfke Nöbetleri:
Çocuğunuzun hislerini anlamaya çalışın ve onunla duygudaşlık kurun. Unutmayın ki çocuklar aile içinde ve toplumsal ömrü müşahedeler ve yaşanan olaylardan etkilenirler. Televizyondaki haber programlarından, toplumsal olaylardan çekirdek ve büyük ailede yaşanan çatışma ve olaylar, onların iç dünyasında mana bulamadıkları sıkıntılara yol açabilir. Şiddet içeren bilgisayar oyunları da keza tesir edecektir.
Öfke nöbetleri sırasında sakin kalmak kıymetlidir. Kendinizi denetim altında tutarak çocuğunuzun sakinleşmesine yardımcı olabilirsiniz. Çocuk sakinleştikten sonra konuşmayı deneyebilirsiniz.
4. Yeme Problemleri
Yemek yeme sürecini gerilimden ve baskıdan uzak bir ortamda geçirin.
Farklı lezzetleri denemek için çeşitli yiyecek seçenekleri sunun ve çocuğunuzun sevdiği yiyecekleri bulmaya çalışın. Masaya ailece oturun ve yemek kurallarına tüm aile fertlerinin uymasını sağlayın. Duygusal yeme bozukluğu oluşmuşsa istikrarlı beslenme planı yapmalı ve çocuğa yemek yerken eşlik edilmeli ,yemek ödül olarak sunulmamalı ve yemek esnasında bir şey izletilmemelidir.
5. Uyku Problemleri
Çocuğunuz için uyku öncesi rutinler oluşturarak, onun uyku saatlerine alışmasını sağlayın.
Uyku öncesi rahatlatıcı aktiviteler, çocuğunuzun uykuya dalmasını kolaylaştırabilir. Örneğin, kitap okuma, hafif müzik dinletme yahut masal anlatma üzere aktiviteler deneyebilirsiniz.
Unutmayın, her çocuk farklıdır ve farklı metotlar işe yarayabilir. Çocuğunuzla sağlıklı bir irtibat kurmak ve onun hislerini anlamak, bu süreçte kıymetli bir rol oynar.
Ceyda Yücetürk Karakaya
Aile Danışmanı
