“Bu Hayattan Ne İstediğini Bilememek” Üzerine Bir Literatür Taraması

Hayat, insanın kendini keşfetme sürecinde daima bir arayış içinde olduğu bir seyahattir. Bu seyahatte bireyler, kimi vakit net amaçlarla ilerlerken, kimi vakit da ne istediklerini bilemedikleri bir karmaşanın içinde bulurlar kendilerini. “Bu hayattan ne istediğini bilememek” durumu, çağdaş insanın sıkça karşılaştığı bir varoluşsal sorgulama halidir. Bu makalede, bu husus üzerine yapılan literatür taraması ışığında, bireylerin hayattan beklentilerini belirlemede yaşadıkları zorluklar ve bu durumun ruhsal ve toplumsal boyutları incelenecektir. Ayrıyeten, psikoloji ve pedagoji alanındaki öteki çalışmalarıma da yer verilerek, mevzu derinlemesine ele alınacaktır.

1. Giriş

Hayattan ne istediğini bilememek, bilhassa çağdaş toplumlarda sıkça rastlanan bir durumdur. Bu durum, bireyin kendini tanıma sürecindeki eksikliklerden, toplumsal beklentilerin baskısından ya da hayatın süratli temposundan kaynaklanabilir. Psikoloji, pedagoji ve sosyoloji alanlarında yapılan bilimsel çalışmalar, bu durumun bireyin ruh sıhhati ve insan psikolojisi üzerinde kıymetli tesirleri olduğunu ortaya koymaktadır.

2. Literatür Taraması

2.1. Varoluşsal Dert ve Mana Arayışı

Varoluşçu psikologlar, insanın hayattan ne istediğini bilememesini, varoluşsal dert ve mana arayışıyla ilişkilendirmektedir. Frankl (1946), “İnsanın Mana Arayışı” isimli yapıtında, insanın hayatta bir mana bulamadığında yaşadığı boşluk hissini “varoluşsal boşluk” olarak tanımlamaktadır. Bu boşluk, bireyin hayattan ne istediğini belirlemesini zorlaştıran temel faktörlerden biridir.

2.2. Toplumsal Baskı ve Kimlik Karmaşası

Erikson (1968), kimlik gelişimi üzerine yaptığı çalışmalarda, bireylerin ergenlik ve genç yetişkinlik periyotlarında kimlik karmaşası yaşadıklarını belirtmiştir. Bu devirde, toplumsal beklentiler ve aile baskısı, bireyin kendi isteklerini belirlemesini engelleyebilir. Ekrem Çulfa (2019), yaptığım araştırmalarda, bilhassa genç yetişkinlerin meslek ve ömür tercihlerinde toplumsal etrafın tesirinin büyük olduğunu vurguladım. Çulfa’ya nazaran, bireyler kendi isteklerinden fazla, toplumun onlardan beklediklerini yerine getirme eğilimindedir.

2.3. Çağdaş Hayatın Suratı ve Tüketim Kültürü

Bauman (2000), çağdaş toplumun “akışkan” yapısının bireylerin hayattan beklentilerini belirlemede zorluklar yarattığını tabir etmektedir. Çağdaş hayatın süratli temposu ve tüketim kültürü, bireylerin daima bir şeyler istemeye yönlendirirken, bu isteklerin süreksiz ve tatminsiz olmasına neden olmaktadır. Bu durum, bireylerin uzun vadeli gayeler belirlemesini engelleyerek, hayattan ne istediklerini bilememelerine yol açmaktadır.

2.4. Ruhsal Sağlamlık ve Kendini Tanıma

Ekrem Çulfa (2021) olarak, ruhsal sağlamlık ve kendini tanıma ortasındaki ilgi üzerine yaptığım çalışmalarda, bireylerin kendilerini tanıma sürecinde yaşadıkları zorlukların, hayattan beklentilerini belirlemede değerli bir mani oluşturduğunu belirtmiştir. Yaptığım çalışmalara ve verdiğim profesyonel yardım hizmetlerine nazaran, bireylerin kendi kıymetlerini, ilgi alanlarını ve yeteneklerini keşfetmeleri, hayattan ne istediklerini belirlemede kritik bir rol oynamaktadır.

3. Sonuç ve Değerlendirme

“Hayattan ne istediğini bilememek”, çağdaş insanın karşı karşıya kaldığı kıymetli bir varoluşsal meseledir. Bu durum, varoluşsal telaş, toplumsal baskı, çağdaş hayatın suratı ve kendini tanıma sürecindeki eksiklikler üzere birçok faktörden kaynaklanmaktadır. Yaptığım literatür çalışmalarında, bu sorunun aşılmasında ruhsal sağlamlık ve kendini tanımanın değerini vurguladım. Şöyleki; bireylerin kendi bedellerini ve isteklerini keşfetmeleri, hayattan beklentilerini daha net bir formda belirlemelerine yardımcı olacaktır.

Kaynakça

• Bauman, Z. (2000). Liquid Modernity. Polity Press.
• Çulfa, E. (2019). Genç Yetişkinlerde Meslek Tercihleri ve Toplumsal Baskı. Psikoloji Araştırmaları Dergisi, 12(3), 45-60.
• Çulfa, E. (2021). Psikolojik Sağlamlık ve Kendini Tanıma: Hayattan Beklentilerin Belirlenmesi. İstanbul Üniversitesi Yayınları.
• Erikson, E. H. (1968). Identity: Youth and Crisis. W. W. Norton & Company.
• Frankl, V. E. (1946). Man’s Search for Meaning. Beacon Press