Kısmi bademcik cerrahisi nedir?
Bu cerrahide, isminden da anlaşılacağı üzere, bademciklerin tamamını çıkarmak yerine bademciğin önündeki ve ardındaki katlantıları ve bademciğin kapsülünü koruyarak bademcik dokusunu kısmen çıkarıyoruz. Bunu yaparak ameliyatın münasebeti olan hava yolu tıkanması meselesini çözüyor lakin bademciğin büsbütün alınmasının sebep olduğu ağrılı düzgünleşme devrinden kaçınıyoruz. Böylelikle ameliyat sonrasındaki ağrı seviyesi ve beslenme zahmeti çok daha kısa vadeli ve hafif oluyor.
O halde temel soruyu soralım: “Bademciklerin kısmen çıkarılması madem daha yeterliydi, neden evvelden büsbütün çıkarılması isteniyordu?”
Klasik tekniklerle uygulanan bademcik cerrahisinde bademcik kapsülü ile bir arada yutağın yan hududunu oluşturan kastan net bir diseksiyon planını takip ederek sıyrılır ve bu sırada kasın içinden bademcik yatağına giren büyük damar kollarından gelişen kanamalar durdurulur. Şayet elinizde kanamayı durdurmak için damarı bağlamak yahut cımbız üzere bir aletin iki ucu ortasında tutarak yakmak(bipolar koterizasyon) dışında bir seçenek yoksa bademcik dokusunun içindeki gözle görülemeyecek damar kollarının kanamasını muteber halde durduramazsınız. Bu nedenle klasik cerrahi usullerle bademciğin -yanlışlıkla- büsbütün çıkarılmaması da düzgünleşme periyodunda zaten yahut sert besin alımı ile başlayan kanamalara neden olabilir. İşte bu nedenle evvelden bademcik cerrahisinin kapsül dışından yapılması ve bu planda karşılaşılan daha geniş çaplı damarların görülerek yakılması/bağlanması tek emniyetli seçenekti. Lakin artık dokuyu fazla ısıtmadan küçük çaplı damarların kanamalarını durdurarak çalışan teknolojik cerrahi aletlerimiz var. Alet işler el övünür…
Kimlere kısmi bademcik cerrahisi uygulanabilir?
Öncelikle bu formülün çok yeni olması nedeniyle şimdi bilimsel rehberlere girmemiş olduğunu belirtmemde fayda var… Bu nedenle lakin okuduğum bilimsel yayınlara ve tecrübeye dayanarak bu soruya yanıt verebilirim. Bademcik cerrrahisinin 2 temel münasebetinden biri olan uykudaki tıkayıcı teneffüs bozukluklarında bademcik küçültme cerrahileri uygulanabilir. Bu cerrahi bilhassa çocuklarda çoğunlukla kâfi olurken erişkinlerde lakin daha seçilmiş olaylarda uygulanabilir. (Erişkinlerde horlama/apne durumlarında sıklıkla bademciğin büsbütün çıkarılmasına ek olarak damağa uygulanan teknikleri içeren faringoplasti cerrahilerini tercih ediyoruz.) Sık enfeksiyon için bademcik cerrahisi yapıldığında çoklukla bademciğin büsbütün çıkarılması tercih edilse de birtakım yayınlarda kısmi bademcik cerrahisinin de enfeksiyon sıklığını düşürmede yararlı olduğu belirtilmektedir.
Kısmi bademcik cerrahisi sonrası bademcikler tekrar büyür mü?
Kısmi bademcik cerrahisinde bademciklerin %80’den fazlası çıkarıldığı için enfeksiyon üzere durumlarda bir ölçü tekrar büyüme olabilse de bu durum hastayı rahatsız edecek noktaya ekseriyetle ulaşmamaktadır.
Kısmi bademcik cerrahisi sonrası düzgünleşme devrinde neler yaşanmaktadır?
Öncelikle klasik metodu anlatmalıyım… Bademciklerin büsbütün çıkarıldığı bir cerrahiden sonra açıkta kalan kas yüzeyi epitel ile örtülene kadar yutkunma zahmeti ve boğaz ağrısı sıkıntıları yaşanmaktadır. Bilhassa birinci hafta daha şiddetli olan semptomlar 2-3 hafta devam edebilmektedir. Ağrı kesiciler ve yumuşak diyetle semptomlar hafifletilmektedir. Bütün bunlara karşın hastalarda düzgünleşme devrinde kilo kaybı görülebilmektedir.
Kısmi bademcik cerrahisinde ise açıkta kas yüzeyi (ve münasebetiyle çok sayıda hudut ucu) kalmadığı için ağrı çok daha az görülmekte, yutkunma ve beslenme kolaylaşmaktadır. Her ne kadar düzgünleşme periyodunda 2 hafta kesinlikle yumuşak diyetle beslenmeyi önersek de benim 3 yaşında kısmi bademcik cerrahisi olan çocuklarım ameliyattan sonraki gün acıkınca köfteye saldırdılar… Bu hissettikleri ağrının ne kadar az olduğunu gösteriyor. Beslenmenin (ve iştahın:) daha âlâ olması güzelleşmeyi elbette olumlu etkilemektedir lakin yalancı bir itimat hissi ve cüret ile yumuşak diyete ters hareket edilirse kanama riskinin artacağı da unutulmamalıdır.
Kımi bademcik cerrahisi sonrası kanama riski artar mı?
Hayır. Kısmi tonsillektomi uygun cerrahi aletlerle ve tekniklerle yapıldığı sürece artmaz. Hatta bilimsel yayınların sonuçlarının derlendiği meta-analizlerde kısmi tonsillektomi sonrası kanama riskinin daha az olduğu görülmektedir. Ayrıyeten total tonsillektomi sonrası kanamalarda açılan damarlar daha geniş çaplı olduğu için kanamalar daha şiddetli olabilmektedir. Teknikten bağımsız olarak kanama riski her bademcik cerrahisinden sonra %1-3 seviyesinde görülebilir. Olağan bu durumlarda da vakit kaybetmeden doktora başvurulmalıdır. Elhasıl kısmi bademcik cerrahisi tecrübeli ellerde, uygun hastalara inançlı ve konforlu bir seçenek sunmaktadır.
